Hondentaal verstaan: Wat wil mijn hond vertellen?

Honden kunnen natuurlijk niet met woorden communiceren. Toch hebben ze ons iets te zeggen. We moeten enkel leren om ze juist te kunnen verstaan.

Hondentaal bestaat zowel uit vocalisaties als uit lichamelijke signalen. In veel gevallen gebruiken de viervoeters een combinatie daarvan om zichzelf verstaanbaar te maken.

Hondentaal verstaan en misverstanden voorkomen

Er bestaan verschillende wijdverbreide veronderstellingen, die onder bepaalde omstandigheden echter onjuist blijken te zijn.

Zo meent een bekend spreekwoord bijvoorbeeld, dat blaffende honden niet zullen bijten. Dat is echter een misvatting. Want ook als blaffen doorgaans een onschuldige begroeting kan zijn, is het net zo goed mogelijk dat het om een serieus te nemen waarschuwingssignaal van een agressieve hond gaat en ligt bijten op zijn minst binnen de marges van de mogelijkheden.

Zo zit het ook met het kwispelen van de staart, wat in het algemeen met vreugde wordt geassocieerd, maar afgezien daarvan ook andere betekenissen kan hebben.

Om hondentaal juist te begrijpen en mogelijke misverstanden in het dagelijks leven te vermijden, is het daarom noodzakelijk om wat tijd aan het onderwerp te besteden en altijd zowel de gehele situatie als het complete gedrag van de hond in de gaten te houden.

Het belang van lichaamstaal bij honden

De lichaamshouding is een zeer belangrijk onderdeel van de hondentaal. Deze te begrijpen helpt erbij om misverstanden te vermijden en u in de omgang met de viervoeter juist te gedragen.

Bij de lichaamstaal van honden is het in het bijzonder belangrijk om op de staart, de gezichtsuitdrukking, de positie van de oren en de houding van de kop te letten.

Een kwispelende staart duidt in de taal van de hond niet altijd op vreugde

De meeste mensen gaan ervan uit dat een kwispelende staart bij honden een uitdrukking van vreugde is. Dat klopt echter niet helemaal. Want in wezen betekent het kwispelen enkel dat de hond opgewonden is.

Natuurlijk kan de reden voor de opwinding vreugde zijn over een verwachte hondentraktatie of het thuiskomen van de eigenaar. Het is echter net zo goed mogelijk, dat de opwinding stress-gerelateerd is en de hond bijvoorbeeld het gevoel heeft dat hij wordt lastiggevallen.

De lichaamshouding als onderdeel van de hondentaal

Naast de staart vormen ook de houding van het lichaam en de kop een wezenlijk onderdeel van de hondentaal. Een hond die zich opkrult, is bijvoorbeeld zeer waarschijnlijk bang. Het op de rug liggen en tonen van de buik is een teken van onderwerping.

Wil de hond een mogelijke tegenstander intimideren, dan zal hij zich daarentegen oprichten om zo groot mogelijk te lijken en zijn tegenstander doorgaans met zijn ogen fixeren.

Is een hond ontspannen, dan draait hij zijn kop vaak van zijn tegenstander weg. Weet hij niet precies wat hij van een bepaalde situatie moet maken, dan kan een weggedraaide kop op onzekerheid duiden.

De gezichtsuitdrukking als onderdeel van de hondentaal

Om hondentaal te begrijpen, loont het om niet alleen de lichaamshouding en de staart van de viervoeter in ogenschouw te nemen, maar daarnaast ook op zijn gezichtsuitdrukking en de positie van de oren te letten.

Als een hond bijvoorbeeld zijn mondhoeken naar achter trekt en daarbij tegelijkertijd zijn gebit toont, is dat normaal gesproken als bedreiging op te vatten. Blijven de tanden daarentegen onzichtbaar, dan is het een teken van onderdanigheid.

De oren spelen bij de communicatie van honden eveneens een rol. Zijn ze naar voren gericht, dan is de viervoeter doorgaans aandachtig en ontspannen. Zijn ze naar achter gericht en platgelegd, dan kan dat betekenen dat de hond bang is.

Hondentaal bevat ook vocalisaties

De lichaamstaal is bij honden voor de communicatie zeer belangrijk. Daarnaast bevat de hondentaal zoals bekend ook een reeks van vocalisaties die eveneens verschillende betekenissen kunnen hebben.

Typische vocalisaties van honden zijn met name:

• Blaffen
• Janken
• Grommen

Waarom blaffen honden?

Blaffen kan bij honden verschillende betekenissen hebben. Het kan zowel een teken van agressiviteit, als een blije begroeting zijn. Hoe het blaffen van de viervoeter precies bedoeld is, valt in het bijzonder aan de toonhoogte te herkennen. Hoog geblaf wijst in de regel op een vriendelijke aanleiding en laag geblaf eerder op een agressieve viervoeter, die zijn tegenstander daarmee wil waarschuwen. Wat per geval als hoog en als laag geldt, verschilt natuurlijk van hond tot hond.

Zeer veelvoudig blaffen kan overigens ook op verveling, onzekerheid of pijn duiden. Soms kan daarom een bezoek aan de dierenarts raadzaam zijn of zijn gerichte trainingsmaatregelen nodig, om de hond het voortdurende geblaf af te leren.

Waarom janken honden?

Ook huilen of janken, is een typische uiting van geluid, die tot het repertoire van de hondentaal hoort. Net als blaffen kan janken verschillende betekenissen hebben. Daaronder vallen onder andere angst, eenzaamheid en pijn. Het kan echter ook zo zijn, dat een hond van vreugde jankt of dat het deels om territoriaal gedrag gaat.

Geslachtsrijpe reutjes huilen of janken bovendien veelvoudig, als ze een loops teefje in de buurt waarnemen. Hoe lastig dat ook zijn mag, het gaat daarbij om normaal gedrag, waar veel reuen van nature uitdrukking aan geven.

Waarom grommen honden?

Als een hond gromt, gaat het om een waarschuwingssignaal, dat niet genegeerd mag worden. De viervoeter wil door zijn gegrom mededelen, dat iets hem niet bevalt. Als mogelijke oorzaken komen in dit geval bijvoorbeeld angst, frustratie of pijn om de hoek kijken.

Het is belangrijk om het grommen van een hond serieus te nemen. Wordt de viervoeter bijvoorbeeld lastiggevallen en begint hij te grommen, dan kan het zeker zo zijn dat hij na een tijdje uitvalt, omdat er niets anders voor hem op zit.

Individuele verschillen bij de hondentaal

Natuurlijk communiceren alle honden in principe op gelijke wijze. Als u de hondentaal begrijpt, helpt dat u daarom niet alleen in de omgang met uw eigen hond, maar ook in die met andere viervoeters.

Toch bestaan er zeker individuele verschillen op basis van de aard, het ras of de training. Deze verschillen zijn ook wat betreft de hondentaal op te merken.

Zo bestaan er bijvoorbeeld hondenrassen die er over het algemeen toe neigen, meer te blaffen, terwijl andere rassen eerder tot de rustige soorten behoren.

De taal van de hond als geheel beschouwen

Als u uw eigen hond of een vreemde hond wil begrijpen, volstaat het niet om een lichaamssignaal of een vocalisatie geïsoleerd van de rest te beschouwen. In plaats daarvan moet u altijd proberen om de lichaamstaal en het geluid van de viervoeter als geheel waar te nemen.

Want doorgaans bestaat hondentaal niet uit individuele geluiden en gedrag, maar uit een combinatie daarvan. Een bange hond zal bijvoorbeeld waarschijnlijk niet alleen wegduiken, maar tegelijkertijd ook zijn staart tussen zijn achterpoten klemmen, zijn oren platleggen en misschien ook nog janken.

Hondentaal – onze conclusie

Zoals u ziet, is hondentaal verrassend divers. Toch loont het zich om u er in elk geval mee bezig te houden. Want des te beter u uw hond begrijpt, des te meer het samenleven met de viervoeter zonder problemen verloopt en des te makkelijker u ervoor kunt zorgen dat uw beste vriend zich bij u thuis voelt.